سلامت نیوز:گفته میشود تا چند روز دیگر آلودگی شدید هوای تهران، با بارشهای احتمالی، از بین خواهد رفت. ولی مسلما این آخرین روزهای آلودگی هوای پایتخت نخواهد بود.
به گزارش سلامت نیوز، اعمتاد نوشت: چهبسا شهروندان پایتختنشین تا پایان سال چندباری دوباره روزهای آلوده را تجربه كنند. در این بین یكی از نهادهایی كه همواره مورد انتقاد مردم بوده و هست، شهرداری و مدیریت شهری است. شهروندان تهرانی انتظار دارند كه شهرداری فكری برای حل مشكلات آلودگی هوا بكند. ولی از سویی شهرداری مدعی است كه به تنهایی نمیتواند از عهده این امر برآید، ضمن آنكه معتقد است ورود به آلودگی هوا، جزو وظایف ذاتی آن نیست. اما اینكه این ادعاها تا چه حد درست است و جایگاه شهرداری و مدیریت شهری در این آشفته بازار آلودگی چیست؟ سوالاتی هستند كه زهرا صدراعظمنوری، رییس كمیسیون سلامت و محیط زیست شورای شهر تهران به آنها پاسخ داده است. گرچه این تحصیلكرده مدیریت محیطزیست در این مصاحبه مدعی است كه شهرداری نقش كمتری از سایر نهادها برای مقابله با آلودگی هوا دارد.
الان حدود یك هفته است كه مردم تهران بهشدت با آلودگی هوا دست و پنجه نرم میكنند. اما آلودگی هوا تنها مختص امسال نیست. الان سالهاست كه مردم با فرارسیدن پاییز و زمستان روزهای الوده زیادی را تجربه میكنند. دراین میان به نظر میرسد شهرداری به عنوان مدیریت شهری پایتخت باید نقش پررنگتری نسبت به سایر نهادها در مقابل این پدیده داشته باشد، ولی عملا چنین نیست و ما در چند سال اخیر اقدام خاص و ویژهای از شهرداری و شورای شهر در مورد مقابله با آلودگی هوا نمیبینیم! ولی امسال و با روی كار آمدن شورا و شهردار جدید، مردم منتظر بودند تا زمستان ٩٦ شاهد روزهای آلوده كمتری باشیم. آرزویی كه به نظر میرسد رویایی بیش نباشد. واقعا شهرداری و شورای شهر جدید تهران برای كاهش روزهای آلوده در پایتخت چه كردهاند؟
اصولا چه در جلسات ابتدایی كمیسیون سلامت و محیط زیست شورای پنجم كه در خرداد به صورت غیررسمی برگزار میشد و چه در جلسات رسمی كمیسیون كه از پایان شهریورماه آغاز شد، اعضای كمیسیون تاكید ویژهای بر آلودگی هوا داشته و دارند. چرا كه پیشبینی میكردیم كه امسال بازهم در زمستان شاهد وارونگی هوا باشیم. از همان زمان در جلساتی كه داشتیم و مسوولان نهادهای مربوطه نیز در آن حضور داشتند، از آنها خواستیم كه در صورت امكان روزهای آلوده را از قبل پیشبینی و اطلاعرسانی كنند و اگر قرار است تعطیل كنند آن را از قبل اعلام كنند. فلسفهمان هم این بود كه در صورتی كه تعطیلی به مردم اطلاع داده شود، میتوانند برای مسافرت برنامهریزی كنند و از تهران خارج شوند. اما متاسفانه این اتفاق نیفتاد. یعنی میخواهم بگویم ما به فكر بودهایم. ولی در مورد اینكه چند دستگاه در مورد بحث آلودگی هوا مسوولند، باید بگویم براساس قانون هوای پاك، ١٥ دستگاه مسوول پیگیری وضعیت آلودگی هوا و مسوول كنترل و كاهش آن هستند.
در این قانون كه در تابستان امسال ابلاغ شد، كاملا وظایف تكتك این دستگاهها مشخص شدهاند. ضمن آنكه سازمان محیط زیست نیز در این قانون به عنوان نهاد بالا دست نظارتی معرفی شده است. همین سازمان میتوان از سایر سازمانهای دست اندركار بخواهد كه چرا به وظایف خود عمل نكردید؟ در این میان نقشی كه نمایندگان مجلس یا رسانهها نیز میتوانند داشته باشند كمتر از این ١٥ نهاد نیست. به خصوص نمایندگان تهران كه به دلیل جایگاهی كه دارند میتوانند مطالبات شهروندان را بهتر و جدیتر از مسوولان و وزرا پیگیری كنند و حتی آنها را مورد بازخواست قرار دهند. درحالی كه حیطه مدیریت شهرداری و شورای شهر بسیار محدودتر از دولت و مجلس است. ما نمیتوانیم به سازمانهای دیگر دستور دهیم و از آنها مطالبه داشته باشیم. ولی در عین حال ما نیز با شما موافقیم كه این شرایط قابل قبول نیست و باید فكری اساسی برای آن كرد. كاری كه ما میتوانیم بكنیم برگزاری جلساتی با مدیران سازمانهای دولتی و خارج از شهرداری برای ایجاد هماهنگی بین سازمانی است ولی همانطور كه گفتم، ما نمیتوانیم به آنها دستور بدهیم.
شما به همه اشاره كردید به جز وظایف خود شهرداری. درحالی كه شهرداری به عنوان مدیریت شهری علیالقاعده باید مسوولیت بیشتری در این زمینه داشته باشد.
ببینید، ما باید ببینیم كه سهم مدیریت شهری در بحث آلودگی هوا چقدر است؟ اینكه امروز گفته میشود چرا شهرداری و شورا كاری برای حل مشكل آلودگی هوا انجام نمیدهد، كمی بیانصافی است. چون اتفاقا، شهرداری سهم كم و اندكی را در بین سازمانهای مرتبط برای مقابله با آلودگی هوا برعهده دارد. نمیگویم این سهم مهم نیست بلكه میگویم این سهم كم است. عامل آلودگی هوای تهران چیست؟ منابع متحرك یا همان ماشینها كه منشا ٧٠ تا ٨٠ درصد آلودگی تهران هستند. كنترل و نظارت روی خودروها چقدر در حوزه وظایف شهرداری است؟ خودرو را چه كسی تولید میكند؟ چه افرادی وارد میكنند و چه كسانی استاندارد بودنشان را تایید میكنند؟
چه كسانی بنزین را تولید میكنند و بر كیفیت آن نظارت دارند؟ چه سازمانی مسوول نوسازی خودروهای فرسوده است؟... اینها در اختیار مدیریت شهری نیست. اما در عین حال مدیریت شهری باید تمام تلاشش را بكند تا حمل و نقل عمومی و به خصوص حمل و نقل ریلی یا همان مترو را به عنوان حمل و نقل «پاك» توسعه دهد. ما برای این امر، برنامهریزی جدی كردهایم. هم شهرداری و هم شورا عزمی جدی برای تحقق این مساله دارند. تمركز مان هم روی افزایش واگنها و تجهیزات است نه افزاش خطوط مترو. الان دولت مصوبهای دارد كه براساس آن باید ٢ هزار واگن برای كلانشهرها تامین كند. هزار واگن از این تعداد متعلق به تهران است. اگر دولت به تعهدش عمل كند و واگنها تامین شود، ظرفیت مترو چند برابر امروز خواهد شد.
باز هم اقداماتی داشتهاید؟
بله. اقدامات زیادی داشتهایم. مثلا در بودجه سال آینده دیده شده كه خودروهای سنگین شهرداری باید به فیلتر مجهز شوند. خود این مساله میتواند نقش موثری در كاهش آلودگی هوا داشته باشد.
خب خیلی از این خودروها متعلق به پیمانكاران است!
دقیقا. آنها نیز ملزم شدهاند كه باید فیلتر دوده نصب كنند.
بخش اعظمی از آلودگی هوای تهران متعلق به موتوسیكلتهاست. قرار بود موتورهای كاربراتوری جای خود را به موتورهای برقی بدهند ولی عملا این اتفاق نیفتاد و به نظر میرسد این طرح نیز به فراموشی سپرده شده باشد! مدیریت شهری برای ساماندهی این موتورها چه كرده است؟
همانطور كه گفتید درصد بالایی از آلودگی هوای تهران به موتوسیلكتها تعلق دارد. ما در تهران بیش از ٣ میلیون خودرو پلاك شده داریم؛ موتورهایی كه هر كدام چند برابریك خودرو آلودگی ایجاد میكنند. اگر برای تعویض موتورهای كاربراتوری به برقی، تسهیلاتی ارزانقیمت در نظر گرفته شود مردم هم به آن اقبال نشان خواهند داد. ما هم به عنوان مدیریت شهری حاضریم هر كاری كه در این مورد از دستمان برمیآید، انجام دهیم.
گفته میشود كامیونها و خودروهای سنگین، یكی از مهمترین منشاهای آلودگی هوا هستند. چرا شهرداری فكری برای معاینه فنی آنها نمیكند؟
معاینه فنی خودروهای سنگین برعهده وزارت راه و شهرسازی است. ما هم فقط میتوانیم بگوییم انتظار داریم كه آنها این مساله را جدی بگیرند.
در بین سخنانتان اشارهای داشتید به جایگاه سازمان محیط زیست در هدایت و هماهنگی بین سازمانهای مرتبط به موضوع آلودگی هوا. ولی در عمل، به نظر نمیرسد این سازمان كار خاصی انجام داده باشد. فكر نمیكنید این نهاد باید خیلی قویتر از اینها وارد گود شود؟
دقیقا. ما هم جلسات متعددی با مدیران این سازمان داشتهایم. فقط میتوانم بگویم كه «امیدواریم» این سازمان تلاش بیشتری برای تثبیت جایگاه مهم خود در دولت و بین نهادهای مختلف داشته باشد و بتواند از عهده وظیفه نظارتی كلیدی خود در موضوع آلودگی هوا برآید. گرچه متاسفانه به نظر میرسد هماینك در این امر چندان موفق نبوده است.
نظر شما